Okręg Stanisławów Armii Krajowej





Okręg Stanisławów, kryptonim "Kawon", "Karaś", "Struga", "Światła" - okręg wojskowy Sił Zbrojnych w Kraju (Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej).

Komendanci

  • por. Jan Wyszyński "Roman Leszczyński" (komendant Okręgu ZWZ-2 Stanisławów do marca 1940)[6]
  • ppłk Jan Rogowski "Włodzimierz" (20 stycznia 1942 - 10 listopada 1942)
  • 11 listopada 1942 - 15 stycznia 1943, vacat
  • kpt. Władysław Herman "Żuraw" ( 15 stycznia 1943 - 31 lipca 1944)

    Okręg rozwijał się w trudnych warunkach geopolitycznych. Jego inspektoraty, położone nad granicą, inwigilowane były przez NKWD i inne służby specjalne ZSRR. W 1942 i ponownie w 1943 Niemcy rozbili sztab okręgu, aresztując jego kadrę. Do organizowania nowego sztabu KG AK delegowała z Warszawy nowych oficerów.
    W planach operacyjnych Obszaru Lwowskiego AK do jego zadań zaliczano unieruchomienie przez przynajmniej trzy dni węzłów kolejowych w Stanisławowie i Chodorowie, telekomunikacji oraz ruchu na szosach Podkarpacia. Rozpatrywano też opanowanie Stanisławowa. Okręg otrzymał również zadanie osłony ludności polskiej przed nasilającymi się o pogromami Polaków ze strony UPA.
    Na początku marca 1944 okręg stanisławowski liczył ponad 5 tys. ludzi w szeregach AK oraz około 2 tys. osób cywilnych w szeregach samoobrony, uzbrojonych 300 karabinów i 2000 granatów. Zorganizowany był w 90 plutonów pełnych i 16 szkieletowych.
    10 marca 1944 komendant okręgu kpt. Herman wydał rozkaz operacyjny do "Burzy".

    Struktura organizacyjna w 1944
    • Inspektorat Stanisławów AK - Obwód Stanisławów Powiat
      - Obwód Tłumacz
      - Obwód Rohatyn
    • Inspektorat Kołomyja AK - Obwód Kosów-Kołomyja
      - Obwód Horodenka-Śniatyn
      - Obwód Nadwórna
      Akcja Burza w Inspektoracie rozpoczęła się w marcu 1944. Walczyło ok. 900 zaprzysiężonych żołnierzy podziemia w tym ok. 500 członków samoobrony.
    • Inspektorat Stryj AK - Obwód Stryj
      - Obwód Żydaczów
      - Obwód Dolina
      - Obwód Kałusz
    • Samodzielny Obwód Stanisławów-Miasto
    30 czerwca 1944 komenda Obszaru Lwów swoim rozkazem dokonała reorganizacji wprowadzając trzy podokręgi.


    Źródła:
    [1] Atlas Polskiego Państwa Niepodległościowego, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa - Lublin 2007
    [2] http://pl.wikipedia.org/wiki/Armia_Krajowa