Repozytorium Armii Krajowej

Okręg Wołyń, kryptonim "Hreczka", "Konopie" - okręg wojskowy Sił Zbrojnych w Kraju (Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej).

Kluczowe informacje
Pierwsze inicjatywy konspiracyjne na Wołyniu pojawiły się już 17 września 1939 r., natomiast siatki ZWZ zaczęły powstawać w lutym 1940 r. Organizowali je równolegle i niezależnie od siebie działający z polecenia gen. Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego płk Tadeusz Majewski „Śmigiel” oraz reprezentujący lwowski ZWZ-1 por. Kazimierz Jaźwiński „Blaks”. Obaj występowali jako komendanci Okręgu Wołyńskiego ZWZ. Wiosną 1940 r. obie siatki ZWZ zostały rozbite przez NKWD, a zdecydowanie większość członków aresztowana. Spowodowało to konieczność odbudowy konspiracji od podstaw po wkroczeniu na te tereny Niemców. W latach 1939-1942 Okręg Wołyński ZWZ-AK wchodził w skład Obszaru Lwowskiego. 27 maja 1942 r. podporządkowany został bezpośrednio Komendzie Głównej AK. W końcu 1943 r. siatki AK działały już na terytorium całego Wołynia.
Podczas Akcji "Burza" z sił Okręgu utworzono 27 Wołyńską Dywizję Piechoty AK.
Bezpośrednio przed wkroczeniem na Wołyń Sowietów w skład Okręgu Wołyńskiego AK wchodziły cztery inspektoraty złożone z trzynastu obwodów oraz jeden samodzielny ośrodek. W tym okresie Okręg Wołyński liczył ok. 15 tys. członków.
W nocy z 3 na 4 stycznia 1944 r. Armia Czerwona przekroczyła na Wołyniu granicę polsko-sowiecką. Wołyńskie oddziały AK przystąpiły do realizacji akcji „Burza”, która na tym terenie trwała do lipca 1944 r. Główny ciężar walk z Niemcami i Ukraińcami spoczął na powstałej w lutym 1944 r. 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, która liczyła 7,5 tys. żołnierzy. Do maja 1944 r. jednostka ta biła się na Wołyniu, a następnie jej pododdziały przeszły na Polesie i Lubelszczyznę.

Komendanci